Wybierz rozmiar czcionki:

Wybierz język:

 

ŻYWIENIE DOJELITOWE – WARTO WIEDZIEĆ

Niektórzy chorzy po udarze, ze względu na uszkodzenia, których dokonał, nie mogą przyjmować płynów ani pokarmów doustnie. Trzeba wtedy wspomóc chorego jednym ze sposobów żywienia dojelitowego, a w szczególnie ciężkich stanach pozajelitowego. W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące żywienia dojelitowego.


CZYM JEST ŻYWIENIE DOJELITOWE?

Jest jedną z form leczenia żywieniowego, polegającą na podawaniu substancji odżywczych, wody, białka, elektrolitów, pierwiastków śladowych do światła przewodu pokarmowego drogą inną niż doustna.
Leczenie żywieniowe (żywienie kliniczne) to lekarska ocena stanu odżywienia, ocena zapotrzebowania na substancje odżywcze, zlecanie i podawanie odpowiednich dawek energii, białka, elektrolitów, witamin, mikro i makroelementów oraz wody w postaci zwykłych produktów odżywczych, płynnych diet doustnych lub odżywiania dietami przemysłowymi, monitorowanie stanu klinicznego i zapewnienie optymalnego wykorzystania wybranej drogi karmienia.
Żywienie dojelitowe to podaż zaleconych substancji żywieniowych, w postaci specjalnych odżywek (diety przemysłowe), tym chorym, którzy nie mogą być żywieni w sposób naturalny (jeść) ze względu na charakter choroby podstawowej lub wtórne do choroby podstawowej niedożywienie.

Główne przeciwskazania do tego typu leczenia to:
• niedrożność przewodu pokarmowego,
• brak prawidłowej czynności jelit,
• biegunki, • zaburzenia wchłaniania jelitowego.

DROGI PODAŻY DIETY

W przypadku zakwalifikowania chorego do żywienia dojelitowego, do wyboru są następujące drogi podania substancji odżywczych
• zgłębnik – nosowo – żołądkowy,
                   – nosowo – jelitowy,
• stomia – gastrostomia (PEG),
                – stomia dojelitowa (jejunostomia PEJ).

PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia) polega na założeniu zgłębnika do żołądka, wprowadzając go przez ścianę jamy brzusznej.

PEJ (przezskórna endoskopowa jejunostomia) to procedura zbliżona w swojej idei do PEG, tyle że zgłębnik wprowadza się bezpośrednio do jelita cienkiego.

Głównym rodzajem pokarmów stosowanych w żywieniu dojelitowym są, jak podałam wcześniej, są diety przemysłowe. Jednak niektórzy decydują się na podawanie zwykłej zmiksowanej diety domowej. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie, ponieważ stosowane wtedy grube zgłębniki dożołądkowe, szczególnie utrzymywane długo, mogą być przyczyną wielu groźnych powikłań, między innymi martwicy przegrody nosa, martwicy tkanek przełyku i perforacji przełyku, zapalenia zatok obocznych nosa i zapalenia ucha środkowego, zwiększone ryzyko refluksu żołądkowo-przełykowego i zachłystowego zapalenia płuc. Z tych powodów nie powinny być utrzymywane dłużej niż 10 dni.
Jeśli istnieje potrzeba dłuższego stosowania żywienia dojelitowego, należy zastosować cienki poliuretanowy lub silikonowy zgłębnik, z którego korzystanie obarczone jest znacznie mniejszą liczbą powikłań. Przez taki cienki zgłębnik może być podawana jedynie dieta przemysłowa o płynnej konsystencji.
W przypadku konieczności długoterminowego prowadzenia żywienia (często przez całe życie chorego) konieczne jest założenie sztucznego dostępu do przewodu pokarmowego (tzw. przetoki odżywczej) – dożołądkowej lub dojelitowej.

CO TO JEST DIETA PRZEMYSŁOWA?

Dietą przemysłowa to preparaty żywieniowe stosowane w celach leczniczych w żywieniu dojelitowym lub jako suplement pokarmowy w doustnym uzupełnianiu żywienia. Są różne rodzaje diet przemysłowych, które lekarz wybiera dla chorego kierując się jego chorobą, czyli stanem i potrzebami. Diety przemysłowe są sterylne, mają składniki pokarmowe wysokiej jakości .
Diety podawane są metodą grawitacyjną (przez specjalny zestaw), metodą bolusową (strzykawką) lub przez pompę żywieniową.

DLA KOGO ŻYWIENIE DOJELITOWE JEST PRZEZNACZONE?

Zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Zdrowia żywieniem dojelitowym w warunkach domowych mogą zostać objęci chorzy z następującymi chorobami, jeżeli istnieją u nich wskazania do takiego leczenia (poniższa lista nie wyczerpuje wszystkich jednostek chorobowych, przedstawia ogólnie grupy schorzeń):
a) choroby neurologiczne (zaburzenia połykania w przebiegu następujących schorzeń):
• powikłanie udaru mózgu,
• stwardnienie zanikowe boczne (SLA),
• miastenia i zespoły miasteniczne,
• miopatie,
• polineuropatie,
• choroba Parkinsona,
• choroba Alzheimera i inne zespoły otępienne,
• stwardnienie rozsiane (SM),
b) choroby onkologiczne:
• nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku,
• zaawansowana choroba nowotworowa żołądka,
c) choroby zapalne jelit,
d) mukowiscydoza,
e) inne.

KRYTERIA KWALIFIKACJI

Chory leczony żywieniem dojelitowym w warunkach domowych, to osoba niewymagająca dalszej hospitalizacji, której stan zdrowia umożliwia bezpieczne leczenie w warunkach domowych bez konieczności stałej kontroli medycznej. Jednak brak możliwości wystarczającego karmienia drogą naturalną powoduje, że chory wymaga całkowitego lub uzupełniającego podawania substancji odżywczych do sprawnie działających odcinków przewodu pokarmowego.

Aby zostać wstępnie zakwalifikowanym do żywienia dojelitowego w warunkach domowych należy posiadać:
• Skierowanie do Poradni Żywieniowej wraz z kartą informacyjną leczenia szpitalnego.
• Założony sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego, czyli zgłębnik do żołądka lub jelita, ewentualnie gastrostomię (PEG) lub jejunostomię (PEJ).
• Dokument poświadczający ubezpieczenie zdrowotne. Posiadając powyższe dokumenty należy skontaktować się z Poradnią Żywieniową.

JAKĄ POMOC MOŻESZ UZYSKAĆ W PORADNI ŻYWIENIOWEJ?

Poradnie Żywieniowe świadczą pełną opiekę nad pacjentem żywionym dojelitowo w warunkach domowych. Obejmuje ona:
1. przygotowanie pacjenta lub opiekunów do leczenia żywieniowego w warunkach domowych;
2. zapewnienie ciągłego kontaktu telefonicznego z pacjentem lub opiekunami;
3. program badań kontrolnych zgodnie z terminarzem wizyt oraz według potrzeb w:
                   a. poradni prowadzącej leczenie pacjentów żywionych dojelitowo w warunkach domowych lub
                   b. domu pacjenta
4. dostarczanie preparatów, sprzętu (w tym nieodpłatne wypożyczanie pomp do żywienia dojelitowego, jeśli istnieją wskazania) i niezbędnych środków opatrunkowych do domu pacjenta;
5. zapewnienie hospitalizacji w przypadku podejrzenia lub wystąpienia powikłań leczenia żywieniowego oraz innych wskazań wymagających leczenia szpitalnego związanych z leczeniem żywieniowym;
6. udrożnienie lub poprawę mocowania zgłębnika lub naprawę zgłębnika lub przetoki – według potrzeb;
7. transport pacjenta do ośrodka w celu badań lub hospitalizacji w przypadku wskazań do transportu medycznego, jeżeli wykonanie badań lub hospitalizacja związane są z prowadzonym leczeniem żywieniowym.

Refundacja NFZ

Refundowanie może dotyczyć leczenia żywieniowego, jeśli odbywa się ono w szpitalu, domu, hospicjum lub ZOL – u. Refundacja nie obejmuje chorych przebywających w domach pomocy społecznej, ponieważ nie mają one kontraktu z NFZ.
Pełna refundacja obejmuje leczenie żywieniowe dojelitowe ( <30 dni przez zgłębnik i >30 dni przez stomię). Do rozliczeń z NFZ potrzebne jest prawidłowe zakwalifikowanie, prawidłowe sporządzanie mieszaniny (karta kwalifikacyjna + metaboliczna) oraz prawidłowe monitorowanie (karta metaboliczna).

Leczenie żywieniowe jest bardzo potrzebną procedurą, niekiedy ratującą życie pacjentów skrajnie wyniszczonych. Dużym ułatwieniem dla pacjentów wychodzących do domu, a którzy wymagają dalszej procedury leczenia żywieniowego, jest refundowanie jej przez NFZ, co znacznie obniża koszty terapii.

lek. med. Dorota Bieńkowska

Drukuj stronę
Wyślij znajomemu
BI SYSTEM
Idz do góry strony